Kitap İncelemesi : Bir Role Sıkışmışlık

Enact Drama Terapi Yöntemiyle Ergenlerde Travmayı Serbest Bırakma

Stuck in a Role: Releasing Trauma in Teens Through the Enact Drama Therapy Method 

Yazar : Diana J Feldman

Yayın Yılı : 2025

Kitap kapsamında ergenlerde travma tedavisinde Enact drama terapisi kullanılması üzerine hazırlanmış podcaste aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Bir Role Sıkışmak

0:00

Kitabın ana teması, travma yaşamış gençlerin bu travmalarla başa çıkmak için benimsedikleri ve "takılıp kaldıkları" rolleri ve bu rolleri Diana J. Feldman tarafından geliştirilen ENACT Drama Terapi Yöntemi aracılığıyla nasıl serbest bırakabileceklerini anlatmaktır.

Kitabın Kapsamı ve Amacı:

"Stuck in a Role" (Bir Role Takılı Kalmak), özellikle gelişimsel travma deneyimlemiş ergenlerin, otantik benliklerinden uzaklaşarak koruyucu rollere nasıl sığınabildiklerini ve ENACT Drama Terapi Yöntemi'nin bu sınırlayıcı rollerden kurtulmalarına nasıl yardımcı olabileceğini göstermektedir. Feldman, 30 yılı aşkın bir süredir New York Şehri okul sistemindeki çalışmalarına dayanarak geliştirdiği drama terapisi yöntemini, dramatik oyun, doğaçlama ve iletişim teknikleriyle paylaşmaktadır. Kitap, yaratıcı sanatlar eğitimcileri, terapistler, psikoterapistler, okul danışmanları, ebeveynler ve öğretmenler dahil olmak üzere çocuklarla ve ergenlerle çalışan tüm profesyonellere destek olmayı amaçlamaktadır. Gençlerin hayati başa çıkma ve ilişki becerileri öğrenmelerine, onları yeni ve üretken varoluş biçimlerine yönlendirmelerine nasıl yardımcı olunacağını göstermektedir.

Temel Kavramlar ve Yaklaşımlar:

• Gelişimsel Travma ve Bağlanma Teorisi: Kitap, Bessel Van der Kolk'un gelişimsel travma kavramına ve bağlanma teorisinin önemine değinerek, erken çocukluk dönemindeki olumsuz deneyimlerin (ihmal, istismar vb.) gençlerin beyin gelişimi, duygu düzenleme, davranış kontrolü ve benlik algısı üzerindeki uzun süreli etkilerini vurgular. Sağlıklı bağlanma eksikliğinin gençlerin güven duygusunu zedelediği ve tepkisel davranışlara yol açabileceği belirtilir.

  
  

• Tepkisel Davranışlar ve Roller: Travma yaşamış gençlerin genellikle "dışa vuran" (acting out) veya "içe kapanan" (acting in) davranışlar sergilediği, bu davranışların aslında tanınmamış travmanın belirtileri olduğu ifade edilir. Gençler, başa çıkma mekanizması olarak çeşitli "sahte benlikler" veya roller (örneğin, Sınıf Soytarısı, Zorba, Kurban) geliştirirler ve bu roller zamanla alışkanlık haline gelerek otantik benlikleriyle bağlantılarını koparabilir.

• 
  

  ENACT Drama Terapi Yöntemi:

  • Temel İlkeleri: Rollerin ötesini görmek, yargıyı bırakmak (şefkat geliştirmek), ilişkiler kurmak ve ittifaklar oluşturmak, güçlendirme ve onaylama yoluyla dönüşüm, gelişimsel olarak çalışmak (gençlerle bulundukları yerden buluşmak) ve sınırlı seçenekler ve sonuçlar aracılığıyla sorumluluk öğretmek.

  • Aşamaları:

    1. Isınma (Tiyatro Oyunları): Güven oluşturma, grup uyumunu sağlama ve katılımcıları ana etkinliğe hazırlama amacı taşır. Farklı seviyelerde (birleşik, kişilerarası, bireysel) oyunlar kullanılır.

    2. Ana Etkinlik (Sahne Çalışması): Yöntemin kalbidir. Üç adımdan oluşur: Sahne Sunumu (aktörler ilgili bir çatışmayı canlandırır), İşleme ve Beceri Geliştirme (katılımcılar sahneyi ve altta yatan duyguları tartışır, yeni beceriler öğrenir) ve Yeniden Oynatma (katılımcılar öğrendikleri yeni becerilerle sahneyi yeniden canlandırır). Bu aşamada "iç monolog" tekniğiyle karakterlerin gizli duygu ve düşünceleri açığa çıkarılır. "Estetik mesafe" kavramı, katılımcıların duygusal olarak bunalmadan bağlantı kurabilmeleri için önemlidir.

    3. Kapanış: Öğrenilenleri pekiştirme, olumlu benlik imajını güçlendirme ve rahatlama sağlama amacı taşır. Rehberli imgeleme, onaylamalar gibi teknikler kullanılır.

  • Terapötik Araçlar: Empatik ayarlama (başkalarının duygusal durumunu anlama ve buna yanıt verme), yansıtma (aynalama), iç monolog ve güvenli bir "yaratıcı kap" oluşturma gibi teknikler kullanılır.

Kitabın Katkıları:

• Gençlerin zorlayıcı davranışlarını travma ve bağlanma eksikliği merceğinden anlamak için yeni bir bakış açısı sunar.

• Eğitimciler, terapistler, ebeveynler ve gençlerle çalışan diğer yetişkinler için pratik araçlar ve teknikler sağlar.

• Gençlerin duygusal ve psikolojik stresle başa çıkmalarına yardımcı olmak için yaratıcı ve etkileşimli yöntemler sunar.

• ENACT yönteminin, gençlerin kendilerini ifade etmeleri, öz farkındalık kazanmaları ve olumlu değişimler yaşamaları için nasıl güvenli bir alan yarattığını vaka örnekleriyle gösterir.

Özetle, "Stuck in a Role", travmanın gençler üzerindeki etkilerini ve drama terapisinin, özellikle ENACT yönteminin, bu gençlerin "takılıp kaldıkları" rollerden kurtularak otantik benliklerini bulmalarına ve iyileşmelerine nasıl yardımcı olabileceğini derinlemesine inceleyen kapsamlı bir kaynaktır. Yazar, teorik çerçeveyi pratik uygulamalar ve dokunaklı vaka hikayeleriyle birleştirerek, gençlerle çalışan profesyonellere ve ebeveynlere değerli bilgiler ve umut sunmaktadır.