Kitap İncelemesi : Travmaya Pratik Bir Yaklaşım - Güçlendirici Müdahaleler
- Sonsuz Travma
- 3 Haz
- 5 dakikada okunur
A Practical Approach to Trauma: Empowering Interventions
Yazar : Priscilla Dass-Brailsford
Yayın Yılı : 2007
Kitap kapsamında travma tedavisinde güçlendirici müdahaleler üzerine hazırlanmış podcaste aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Ana Temalar:
Bireysellik ve Kategorizasyondan Kaçınma: Parnell, danışanları katı bağlanma stilleri kategorilerine ayırmaktan kaçınmanın önemini vurgulamaktadır. Her bireyin benzersiz deneyimleri ve ilişki kurma biçimleri olduğu ve sadece bir kategoriye sıkıştırmanın danışanın karmaşıklığını göz ardı etmek anlamına gelebileceği belirtilmektedir.
Kaynakları "Tap In" Etmek: Bu yaklaşımın temelinde, danışanların içsel iyileştirme kaynaklarını aktive etmek ve bunları Bilateral Stimülasyon (BLS) ile güçlendirmek yatmaktadır. Bu süreç mecazi olarak kaynaklara "erişmek" ve kelimenin tam anlamıyla BLS ile "tap yapmak" olarak ifade edilir.
Bilateral Stimülasyon (BLS) Çeşitliliği: BLS'nin sadece göz hareketleriyle sınırlı olmadığı, sesli uyarılar, dokunma (dokunma/ses tarayıcısı, bacaklara veya dizlere dokunma), kendi kendine dokunma (kelebek kucaklaması) ve hatta ayakları yere vurma gibi çeşitli formlarda kullanılabileceği açıklanmaktadır. Temel prensip, beynin her iki tarafını uyarmaktır.
İyileştirme Sürecinde Kaynakların Rolü: Barışçıl/güvenli yer, besleyici/koruyucu figürler (ideal anne/baba, yetişkin benlik), içsel bilgelik figürleri ve içsel yardımcı ekibi gibi çeşitli kaynakların geliştirilmesi ve kullanılması, özellikle bağlanma travması olan danışanlar için kritik öneme sahiptir. Bu kaynaklar, danışanın güvenlik, beslenme, koruma ve rehberlik ihtiyacını karşılamaya yardımcı olur.
Terapistin Rolü ve Nitelikleri (PACE): Terapistin şakacı, kabul edici, empatik ve meraklı (PACE) olması, bağlanma travmasının iyileştirilmesinde temel bir unsurdur. Bu nitelikler, danışanla güvenli bir terapötik ilişki kurmayı ve onların utanç duygularını azaltmayı destekler.
Sürecin Esnekliği ve Yaratıcılığı: EMDR sürecinin standart protokollerin ötesinde, danışanın ihtiyaçlarına göre uyarlanabilir olduğu ve hayal gücünün iyileştirme sürecinde güçlü bir araç olarak kullanılabileceği vurgulanmaktadır. Bu, özellikle besleyici/koruyucu figürlerin veya geçmişin yeniden hayal edilerek "tamir edilmesi" gibi tekniklerde açıkça görülmektedir.
Terapistin Beden Deneyimi ve Sezgisi: Terapistin kendi bedeninden gelen sinyallere duyarlı olması (attunement) ve sezgilerini kullanması, danışanla uyumlanmak ve onların deneyimlerini anlamak için önemli bir araçtır. Bu, danışanın sözlü olarak ifade edemediği bilgileri yakalamaya yardımcı olabilir.
Duygu Düzenleme ve Topraklanma: EMDR süreci, danışanların duygusal deneyimlerini işleme kapasitelerini artırmayı hedefler. Gerekirse, metaforlar veya topraklama egzersizleri gibi tekniklerle danışanın aşırı uyarılmasını veya disosiyasyonunu önlemeye yardımcı olunur.
Blokajlarla Çalışma: Süreç sırasında ortaya çıkan blokajlar (örneğin, ego durumları, bloke edici inançlar), sürecin bir parçası olarak kabul edilir ve meraklı bir yaklaşımla keşfedilir. Amac, bu blokajların işlevini anlamak ve onlarla birlikte çalışarak iyileşmeyi sağlamaktır.
Geçmişin Tamiri ve Yeniden İnşası: İdeal anne/baba figürleri yaratmak ve bunları BLS ile entegre etmek, geçmişteki yoklukları veya travmaları hayal gücü aracılığıyla "tamir etme" ve yeni, sağlıklı sinirsel ağlar oluşturma imkanı sunar.
Mevcut Sorunlardan Kaynak Belirleme (Bridging): Mevcut bir semptom veya sorundan yola çıkarak (köprüleme tekniği), bununla ilişkili duygu, beden duyumları ve inançları aktive etmek ve bu kompleksi geriye doğru takip ederek erken bir travma anısını hedef olarak belirlemek mümkündür.
SUDS (Subjektif Ünite Distress Ölçeği) Kullanımı: SUDS, rahatsızlık düzeyini ölçmek için kullanılır, ancak her zaman değil. Danışanın süreçte kalmasını sağlamak adına, klinisyenin sürece müdahale etmesi gerektiğinde veya sürecin takıldığı düşünüldüğünde kullanılması daha uygundur.
Beden Taraması: Desensitizasyon sonrası veya seansın sonunda, danışanın bedenindeki kalan gerilim veya duyumları fark etmesi ve işlemesi için beden taraması kullanılır.
Pozitif Bilişlerin Yüklenmesi: Travmatik anının SUDS'i 0 veya 1'e düştüğünde, danışanın süreçten organik olarak ortaya çıkan pozitif bir bilişi veya anlayışı BLS ile yüklemesi sağlanır.
İnterweaveler: Bilişsel, imajinasyon ve kaynak interweaveler gibi çeşitli interweave teknikleri, sürecin takıldığı durumlarda veya belirli konuları ele almak için kullanılır. Bunlar arasında Sokratik yöntem, "Bu senin çocuğun/arkadaşın olsaydı..." sorusu, "Bu gerçek mi?" gibi sorgulamalar ve danışanın hayal gücünde tamamlanmamış eylemleri bitirmesi yer alır.
Sevgi Dolu Şefkat Meditasyonu: Danışanların kendilerine, başkalarına ve içsel çocuklarına sevgi dolu şefkat göndermeleri ve bunu BLS ile güçlendirmeleri, bağlanmayı onarmak ve içsel şefkati artırmak için kullanılan bir kaynaktır.
Yüksek Güç ile Temas: Danışanların kendi Yüksek Güç anlayışlarıyla bağlantı kurmaları ve bundan rehberlik almaları da bir kaynak olarak kullanılır.
Klinik Değerlendirme ve Hazırlık: EMDR'ye başlamadan önce danışanın duygulanım toleransı, ego gücü, başa çıkma becerileri, mevcut yaşam istikrarı, madde kullanımı, ruh sağlığı durumu gibi faktörlerin dikkatlice değerlendirilmesi önemlidir. Gerekirse, daha fazla kaynak çalışması yapılır veya uygun uzmana yönlendirme yapılır.
Önemli Noktalar ve Alıntılar:
Bireyselliğe Odaklanma: "Yansıma üzerine, bu kategorilerle ilgili zorluğumun, her bir danışanımıza bir bağlanma stili olarak değil, birey olarak bakmamız gerektiğine dair güçlü inancımdan kaynaklandığını fark ettim. Kategorilere güvenmek, danışanlarımızı bireyler olarak göremezsek onlara zarar verebilir.”
Kaynakları "Tap In" Etmenin Tanımı: " Hayal gücü yoluyla pozitif bir kaynağı aktive ettiğimizde ve sonra BLS eklediğimizde "kaynakları tap in" ederiz. Bu, tap in kelimeleri üzerine bir kelime oyunudur. Danışanlar hayal güçlerini kullanarak kendi iyileştirme kaynaklarına erişir ve sonra BLS kullanarak onları kelimenin tam anlamıyla "tap ederler". Danışanın dizlerine veya ellerine ellerimle tap yaptığımda, sesli veya dokunma stimülasyonu kullandığımda, hatta göz hareketleri kullandığımda bile sık sık tap in kelimelerini kullandığımı görüyorum.”
BLS Çeşitliliği: " Kaynakları tap in etmek BLS'nin birçok formunu içerebilir. (1) Tac/AudioScan kullanabilirsiniz... (2) danışanınızın bacaklarına veya dizlerine tap yapabilirsiniz... (3) ona tap yapmasını söyleyebilirsiniz; veya (4) göz hareketleri veya BLS'nin diğer formlarını kullanabilirsiniz. Danışanlar hatta ayaklarını yere vurabilir veya yerinde yürütebilir. Bir tarafı sonra diğer tarafı tap yapmak önemlidir.”
Terapistin Beden Deneyimi ve Sezgisi: "Uyumlanmanın temeli, kendi bedenimizden gelen sinyalleri algılama yeteneğidir. Bedenlerimiz, danışanlarımızdan yayılan bilgiyi almak için enstrümanlarımızdır. Hissettiğimiz bilgiyi dinlediğimizde, bu bize çalışmamızda rehberlik edebilir.”
PACE Modeli: "Daniel Hughes'ın (2007) bağlanma travmasını iyileştirme modeli, terapötik çalışmanın tüm yönlerine entegre edilen dört bileşeni içerir: şakacılık, kabul, empati ve merak (kısaca PACE). Bu niteliklerin AF-EMDR için de temel olduğunu gördüm.”
Blokajlara Meraklı Yaklaşım: "Sık sık direnç olarak adlandırılan şey, aktif olabilecek bir bloke edici inancı veya erken bir şemayı gösterir. Şöyle sorabilirim: "Şu anda senin için hangi inanç aktif? Neden korkuyorsun?" Danışanlarımızı bize veya terapiye direndiği için yargılamak yerine, ne olduğunu keşfederek...”
İdeal Baba Figürüyle Tamir Örneği (David'in Vakası): David'in ideal babasıyla hayal gücü yolculuğu, geçmişin nasıl tamir edilebileceğinin güçlü bir örneğidir. David'in deneyimini anlatırken, " 57+ yıl sonra birdenbire bir babaya sahip olmak, özellikle bu kadar havalı ve derin biri—bu, kimliğimin bir parçasından başka bir şey değil, her zaman boşluk veya anti-babalarla tanımlanan, sonunda eve geldi... benim için o içsel ev duygusunu nihayet tamamladı. Teşekkür ederim.” Bu alıntı, kaynak çalışmasının derin duygusal etkisini göstermektedir.
Ken'in Vakası ve Bağlanma Yaraları: Ken'in saplantılı davranışları ve duygusal olarak müsait olmayan kadınlara karşı "birleşme dürtüsü" ve ardından gelen terkedilme kaygısı, erken bağlanma travmasının (evlat edinilme) yetişkinlikteki tezahürü olarak ele alınmaktadır. Terapistin Ken'e, " Saplantılı olan parçanın, yeni doğduğunda yaptığı gibi hayatta kalmak için artık annesine ihtiyacı olduğunu fark etmeyen parça olduğunu düşünüyorum. Annesine hayatta kalmak için ihtiyacı olan parçanı yetişkin benliğine entegre etmemiz gerektiğini düşünüyorum ki bu senin duygusal hayatının sorumlusu olmasın.” şeklindeki açıklaması, ego-state entegrasyonu yoluyla bağlanma yaralarını iyileştirme stratejisini vurgulamaktadır.
Sevgi Dolu Şefkat ve İçsel Çocuk: İçsel çocuğa sevgi dolu şefkat göndermek, bağlanma yaralarını iyileştirmenin ve içsel beslenmeyi sağlamanın bir yoludur. " Şimdi içsel çocuğunuzu kalbinizde hayal edin... Sevgi dolu kalbiniz hassas çocuğunuz için güvenli bir yerdir... Bu çocuk benliğe sevgi dolu şefkat göndermeye başlayın. (Yumuşak, nazik bir sesle ifadeler arasında duraklamalarla tekrarlayın): Huzurlu olasın... mutlu olasın... sevgi dolu şefkatle dolasın...” Bu alıntı, bu tekniğin amacını ve dilini göstermektedir.
Geçmişi Hayal Gücüyle Tamamlama: Danışanların hayal güçlerinde tamamlayamadıkları eylemleri bitirmelerine izin vermek, "stuck" kalmış enerjiyi serbest bırakır. " Bu donmuş yerler zamanda kilitlenmiştir ve serbest bırakılmak "isterler". Danışanlara hayal güçlerinde tamamlanmamış olan her şeyi yapma veya söyleme izni vermek, sistemlerinde takılı kalmış enerjiyi serbest bırakır, onları güçsüz hissettirir veya sayısız semptom yaratır.”
Sonuç:
Bu kitap, Bağlanma Odaklı EMDR'nin, geleneksel EMDR protokolünü bağlanma teorisi ve kaynak odaklı yaklaşımlarla nasıl entegre ettiğini kapsamlı bir şekilde göstermektedir. Bireyselliğe verilen önem, hayal gücünün ve BLS'nin kullanımıyla çeşitli içsel ve dışsal kaynakların aktive edilmesi, terapistin empatik ve meraklı duruşu ve geçmiş travmaların hayal gücü aracılığıyla yeniden işlenmesi, bu yaklaşımın temel özellikleridir. Kitap ayrıca, terapistlerin danışanlarını değerlendirme, sürece hazırlama ve süreç sırasında ortaya çıkan blokajlarla çalışma konularında pratik rehberlik sunmaktadır. Özellikle ideal ebeveyn figürleri yaratma ve geçmişin yeniden canlandırılması gibi teknikler, bağlanma travmasının derin etkilerini ele almada güçlü araçlar olarak sunulmaktadır.
Yorumlar