Kitap İncelemesi : Travmayı Yeniden Tanımlamak

Kortizole Batmış Bir Beyni Anlamak ve Başa Çıkmak

Redefining Trauma: Understanding and Coping with a Cortisoaked Brain

Yazar : Sarah E. Wright

Yayın Yılı : 2020

Kitap kapsamında travmaya başışıızı yeniden yapılandırma üzerine hazırlanmış podcaste aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Travmayı Yeniden Tanımlamak

0:00

Sarah E. Wright'ın " Travmayı Yeniden Tanımlamak: Kortizole Batmış Bir Beyni Anlamak ve Başa Çıkmak” adlı kitabı, stresin ve travmanın beyin üzerindeki etkilerini ve bunlarla başa çıkma yöntemlerini inceliyor. Kitap, travma tanımına yeni terimler getirerek ve beynin strese verdiği fizyolojik tepkilere odaklanarak konuya farklı bir bakış açısı sunuyor.

Kitabın Temel Kavramları ve Bölümleri:

Kitap üç ana bölümden oluşuyor:

Bölüm I: Beynimde Neler Oluyor? Bu bölüm, stres hormonu kortizolün farklı seviyelerine göre beynin durumunu açıklayan yeni terimler sunuyor:

• Kortisprinkled (Hafif Kortizol Etkisi): Beynin günlük işleyişi için yeterli kortizol seviyesine sahip olduğu ve stresin kolayca dengelenebildiği normal bir durumu ifade eder. Bu durumda hafıza oluşumu, problem çözme ve diğer bilişsel fonksiyonlar sağlıklı bir şekilde çalışır.

• Kortisature (Doymuş Kortizol Etkisi): Kortizol seviyelerinin arttığı, beynin kendini koruma tepkilerini devreye soktuğu ancak günlük işleyişin bir dereceye kadar sürdürülebildiği durumu anlatır. Bu durumda odaklanma, karar verme ve dil becerileri etkilenebilir.

• Kortisatur (Aşırı Kortizol Etkisi): Kortizol seviyelerinin çok yüksek olduğu, beynin "acil durum yönetimi" moduna geçtiği ve temel amacın hayatta kalmak olduğu en şiddetli durumu ifade eder. Bu durumda mantıksal düşünme, zaman algısı ve hafıza ciddi şekilde bozulur.

Beynin temel yapıları olan hipokampus, amigdala ve prefrontal korteksin bu farklı kortizol seviyelerinde nasıl çalıştığı detaylandırılıyor. Ayrıca, kortizolün yanı sıra oksitosin gibi diğer hormonların stres tepkilerindeki rolü de açıklanıyor.

Bölüm II: Diğerlerinin Önemi: Çekişmeler ve Can Kurtaranlar Bu bölüm, kültürün ve diğer insanların stresle başa çıkma ve travmayı anlama üzerindeki etkisini vurgular. Kitap, "toplumsal gaz lambası" kavramını tanıtarak, toplumun deneyimleri veya duyguları reddetmesinin bireylerde belirsizlik ve şüpheye yol açabileceğini belirtiyor. Ayrıca, dışlanmanın ve damgalanmanın psikolojik ve fizyolojik etkileri ele alınıyor. Terapi bağlamında bile, psikologların danışanlara "zihinsel olarak hasta" teşhisi koyarak toplumsal gaslighting'i devam ettirebileceği eleştirisi getiriliyor.

Bölüm III: Başa Çıkma ve İyileşme: Yüzmeyi ve Akışta Kalmayı Öğrenmek Bu son bölüm, günlük yaşamda stresi yönetmek ve iyileşmeyi kolaylaştırmak için pratik stratejiler sunar. Kitap, fiziksel sağlığın korunması, zihinsel egzersizler, sosyal destek ağlarının geliştirilmesi ve dilin bilinçli kullanımı gibi yöntemleri öneriyor. "Mindfulness" (farkındalık) uygulamalarının beyin üzerindeki olumlu etkileri ve duyguları düzenlemeye yardımcı olabilecek teknikler detaylandırılıyor. Ayrıca, cinsel sağlığın travma sonrası iyileşmedeki önemi ve cinsel ilişkilerde güvenli iletişimin nasıl kurulacağı da ele alınıyor.

Kitabın Temel Mesajları:

• Travmayı Yeniden Tanımlamak: Kitap, travmanın sadece yaşamı tehdit eden olaylarla sınırlı olmadığını, günlük stresin birikiminin de travmatik etkiler yaratabileceğini savunuyor.

• Beynin Rolü: Stres tepkilerinin ardındaki nörobiyolojik süreçleri anlamak, bireylerin kendi tepkilerini normalleştirmelerine ve kendilerini yargılamalarını azaltmalarına yardımcı olur.

• Dilin Gücü: Kullanılan kelimelerin travma deneyimini nasıl şekillendirdiğine dikkat çekilir. "Travma" yerine "kortizol etkili" terimlerinin kullanılması, odak noktasını olaydan ziyade beynin fizyolojik tepkisine kaydırır.

• İlişkilerin Önemi: Sosyal destek ve sağlıklı ilişkiler, stresin olumsuz etkilerine karşı önemli bir tampon görevi görür.

• Bilinçli Başa Çıkma: Bireylerin, yaşadıkları zorluklara karşı bilinçli ve kasıtlı tepkiler geliştirmesi, iyileşme sürecinde kritik öneme sahiptir.

  
  

Sarah E. Wright, kitabında kendi travma deneyimini de paylaşarak okuyucularla daha derin bir bağ kurmayı amaçlıyor ve bilginin yargıyı engelleme ve kasıtlı tepki verme gücünü vurguluyor. Kitap, terapistler, danışanlar, ebeveynler ve stresle başa çıkmak isteyen herkes için değerli bir kaynak olmayı hedefliyor.