Kitap İncelemesi : İlişkisel Psikanaliz ve EMDR'yi Entegre Etmek: Somatik Deneyim ve Klinik Uygulama

Integrating Relational Psychoanalysis and EMDR: Embodied Experience and Clinical Practice

Yazar : Hemda Arad

Yayın Yılı : 2017

Kitap kapsamında ilişkisel psikanalize EMDR'yi entegre etmek üzerine hazırlanmış podcaste aşağıdan ulaşabilirsiniz.

İlişkisel Psikanaliz ve EMDR'yi Entegre Etmek

0:00

Ana Temalar ve En Önemli Fikirler/Gerçekler:

Bu kitaptan alınan alıntılar, ilişkisel psikanaliz ve EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) arasındaki entegrasyonu merkeze alır. Yazar Hemda Arad, her iki yöntemin güçlü yanlarını bir araya getirerek travma ve ilişkisel zorluklarla başa çıkmada daha etkili bir yaklaşım sunmayı amaçlar. Kitap, özellikle travmanın beyin üzerindeki etkisine, ilişkisel perspektifin psikanalitik gelenek içindeki evrimine ve bağlanma dinamiklerine odaklanır.

1. İlişkisel Psikanaliz ve EMDR'nin Entegrasyonu:

Yazar, EMDR'yi psikanalitik pratiğine entegre etme motivasyonunu, özellikle 9/11 ve Hurricane Katrina gibi krizler sonrası ortaya çıkan büyük ihtiyaç ve psikanalitik terapinin genellikle zaman alıcı doğasıyla açıklar. EMDR'nin, travmatik olayların etkilerini nispeten kısa sürede azaltma potansiyeli, onu psikanalitik araç setine değerli bir eklemeye dönüştürmüştür.

EMDR'nin Psikanalitik Anlayışı Kullanması: "EMDR, hastanın benlik-diğer yapılarını dinleyerek ve olumsuz ve olumlu bilişleri kullanarak psikodinamik anlayışı kullanır...". EMDR, travmatik olayın neden olduğu stored duyusal deneyimlerin sözel bir ifadesi olarak hastanın benlik hakkındaki kendi kendine yorumlayıcı inançlarını hedef alır.

EMDR'nin Bir Araç Olarak Kullanılması: Yazar, EMDR'nin tamamen ayrı bir yöntem olarak görülmesi yerine, diğer tedavi yöntemlerinin unsurlarıyla sorunsuz bir şekilde entegre edildiğini belirtir. "Uygulamamda hiçbir zaman bir pürist olmadım, hastalarla zor anlarda yardımcı olmak için farklı tedavi yöntemlerinin unsurlarını dikkatimde tuttum, ancak bunlar analitik pratiğimle sorunsuz bir şekilde entegre edildi." .

EMDR'nin İlişkisel Bağlamda Rolü: EMDR'nin ikilikten (dyadic interaction) üçüncüye (analytic third) geçişi kolaylaştırma potansiyeli tartışılır. "EMDR protokolü eylemde böyle bir üçün gelişmesini kolaylaştırıyor mu diye merak edebiliriz. EMDR değişimin araçsallaştırıcısıdır. Formunda 'başka bir şey'i, yani iki öznellik arasındaki, aynı anda bağlantılı ve hafifletilmiş tutma alanını korur." . EMDR, farklı benlik parçaları (olumsuz ve olumlu bilişler) arasındaki ilişkiyi etkileşime sokmak için bir alan yaratır.

Dezoryantasyonun Yönetimi: EMDR, hastanın dezoryante hissedebileceği anlarda, özellikle sözel olmayan veya duygusal blokajlar yaşadığında kullanışlıdır. "Bir hastanın sözel olmayan bir duruma veya duygusal bir blokaja geri döndüğünü gördüğümde, EMDR'nin hastayı, sonuçsal sözel etkileşime yol açan birincil bir sürece dahil edebileceğini görüyorum.".

2. Travmanın Beyin Üzerindeki Etkisi:

Kitap, hem büyük T travmasının (cinsel istismar, şiddet yoluyla kayıp, ciddi ihmal) hem de küçük t travmasının (sevilen biri tarafından bir anlık ilgi eksikliği, bir yabancıyla karşılaşma) beyin üzerindeki etkisine dair nörobilimsel araştırmalara değinir.

Normal Beyin Gelişiminin Bozulması: Travmatik olaylar, normal beyin gelişimini bozarak zihnin hayatta kalma çabasıyla bir uzlaşmaya başvurmasına neden olabilir.

Nöro-ağların Gelişimi ve Travma: Travma, hem gelişimsel hem de klinik olarak nöro-ağların gelişimini ve sonuçların ortaya çıkışını etkiler. "Klinik olarak, hem ilişkisel küçük t travması hem de büyük T travması bir kişiyi, etkilerini azaltmak için tedavi gerektiren tanıdık bir nöropatika sokabilir." .

Örtük İlişkisel Bilginin Değişimi: Stern ve meslektaşlarının (1998) örtük ilişkisel bilgi (implicit relational knowledge) kavramı, travmatik deneyimlerin zihnimize nasıl yerleştiğini anlamak için önemlidir. Bu deneyimler, hastaların mevcut somutlaşmış deneyimlerine odaklanarak uyaranlara karşı algılarını ve tepkilerini değiştirebilir.

Engelleme (Inhibition): Travma, motor eylemi kontrol eden düşünce süreçlerini bozabilir. Yüksek dürtüler veya engellemelerin olmaması olası bozulmaların örnekleridir. "Travma sonucunda, motor eylemi kontrol eden düşünce süreçleri bozulabilir (Solms and Turnbull, 2002).".

Bellek Modelleri: Bellek, yalnızca kısa ve uzun vadeli sinaptik yeterlilikteki değişikliklerle tanımlanamaz; aynı zamanda belirli bir kategorizasyonun ilk etapta meydana gelmesini sağlayan sinaptik popülasyonlardaki ve küresel eşlemelerdeki sürekli dinamik değişikliklerden ortaya çıkan prosedürel bir yetenektir. Travmatik deneyimler, örtük bilgimizle birleşen duyusal ipuçlarıyla tetiklenen hikayeler yaratırız.

3. İlişkisel Perspektif ve Bağlanma:

İlişkisel psikanaliz, kişiler arası dinamiklere, öznelliğe, aktarıma ve karşı-aktarıma vurgu yapar. Kitap, bağlanma teorisi ve bunun ilişkisel çalışma ve EMDR ile nasıl kesiştiğini detaylandırır.

İki Kişilik Psikoloji: İlişkisel gelenek, klasik dürtü teorisinden uzaklaşarak ilişkilerin önemini vurgular. "Greenberg ve Mitchell (1983), psikanaliz alanına klasik dürtü teorisine bir alternatif olarak ilişkisel model terimini sundular, ona bir ek olarak değil (Mitchell, 1999).". İki kişilik psikoloji, analist ve hastanın hastanın kişiliğinin herhangi bir yönünü içerebilecek bir iç çember oluşturduğunu vurgular.

Üçüncülük (Thirdness): İlişkisel etkileşimden ortaya çıkan yeni bir varoluş biçimini tanımlar. Analitik üçüncü, öznelliği ve nesnelliği müzakere etmek için potansiyel bir alan sağlar.

Dissosiyasyon ve Benlik Durumları: Dissosiyasyon, travma sonrası benliğin bütünlüğünü korumak için kullanılan bir düzenleme işlevi olarak görülür. Benlik durumları, erken önemli ilişkilerdeki tekrar eden etkileşim kalıplarının içselleştirilmesinden kaynaklanır. "Sullivan'ın (1953) benlik durumlarının kaynağına ilişkin formülasyonuna geri dönmek burada yardımcı olur. Sullivan için benlik durumları, 'erken önemli ilişkilerimizdeki tekrar eden etkileşim kalıplarının içselleştirilmesinden kaynaklanır ve bu ilişkilerin tetiklediği kaygı tehditlerini önleme veya en aza indirme kendine özgü kalıplarımız tarafından şekillendirilir' (Aron ve Lechich, 2012)." . EMDR, bu benlik durumlarına erişimde ve onları yeniden işlemede faydalıdır.

Eylem (Enactment): Her ilişkide kaçınılmaz olarak ortaya çıkan, özellikle analitik ilişkide karşılıklı olarak inşa edilen bir olgudur. EMDR, içsel temsilleri eyleme dökerek kendini ve eyleme dökülenin dinamiğini farklı seçeneklerle görmeyi sağlayan "onarıcı bir eylem" (restorative enactment) biçimi olarak görülebilir.

Bağlanma Teorisi: Bağlanma, ilişkisel perspektifin merkezindedir. Güvenli bağlanma, kaçınan/reddedici bağlanma, kararsız/kaygılı bağlanma ve dağınık bağlanma ele alınır. "Bu yeni bağlam, önceden var olan unsurlarda değişiklik yaratır (Stern et al., 1998)." . EMDR ve analitik durum, bu yeni bağlamdan kaynaklanan eylem ve davranış değişikliklerine katkıda bulunur.

Örtük İlişkisel Bilme: Bu bilgi, somutlaşmış ve genellikle sözel olmayan deneyimler aracılığıyla geliştirilir. Güvenilir buluşma anları, zımni ilişkisel bilmeyi ve sonraki yeniden organizasyonu kolaylaştırır.

4. Klinik Uygulama ve Vaka Çalışmaları:

Kitap, EMDR'nin ilişkisel psikanalitik çalışmaya nasıl entegre edilebileceğine dair çeşitli vaka çalışmaları sunar.

EMDR'nin Psikanalitik Çalışmada Yardımcı Olarak Kullanımı: EMDR, bölünme ve parçalanmayı köprülemek için analitik çalışmaya bir yardımcı olarak kullanılır. Dissosiyatif deneyimleri olan hastalarda özellikle faydalıdır. "EMDR'yi Sheila'nın vücudunda kalmasına yardımcı olmak için önerdim. Bu şekilde cezai yansıtmadan kaçınabileceği bir yere ayrılabiliyordu, hatta anlık olarak düşmanca olabiliyor ve yine de bunu vücudunda hissedebiliyordu.".

EMDR ve Çift Terapisi: Çiftlerle çalışmak, her partnerin kendi öznel gerçekliğine sahip olduğu dissosiyatif bir duruma benzetilir. EMDR, partnerlerin birbirlerinin ihtiyaçlarına karşı daha dikkatli olmalarına yardımcı olmak ve bağımlılık utancını potansiyel olarak karşılıklı bağımlılıkla değiştirmek için kullanılabilir. "Kelebek sarılma tekniğinin tanıtımı ve benimsenmesi, duyulma ve ilgi görme zamanının geleceği güvencesini sunar. Aynı zamanda, diğerinin sözlerinde veya jestlerinde zorlayıcı bir ifade belirdiğinde kaygıyı azaltır ve diğerinden kendi günlerinin tüm hayal kırıklığına uğramış ihtiyaçlarını karşılamayı beklemek yerine kendi kendine bakma fikrini tanıtır.".

EMDR ve Kimlik (I-dentity): EMDR, kişinin erken deneyimlerine ve gömülü deneyimlere erişerek kayıp olana bağlanmanın bir biçimi olan kimliğin gelişimini destekleyebilir. "EMDR ve bu tedavide oluşan güçlü aktarımsal-karşı aktarımsal bağın kullanımıyla, sevilen nesnelerin özneler olarak zihinsel temsillerinin nasıl oluştuğunu ve yavaş yavaş geçici bir öznelliğin nasıl ortaya çıkmaya başladığını anlatıyorum." .

EMDR'nin Olmadığı Durumda EMDR (EMDR in Absentia): Yazar, EMDR aracının ne kadar değiştirilebileceği sorusunu ele alır. Hastanın puzzle yapma gibi spontane bilateral stimülasyon formlarını kullanması, EMDR'nin resmi tekniğini kullanmak istemese bile afektif içeriğin ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. "Bu süreç, düşünme beynini istemeden meşgul etmenin, afektif içeriğin ortaya çıkışına yardımcı olmada, EMDR'nin bilateral stimülasyonunun (BLS) uyardığı sürece benzer şekilde değerli olduğunu görmesini sağladı." .

Önemli Alıntılar:

"Genellikle psikanalitik terapi zaman alır. Karmaşık öznelerarası matrisler oluşturmaya ve ilişkisel, aktarımsal ve karşı aktarımsal alanların dikkatli bir şekilde incelenmesine dayanır."

"EMDR, hastanın benlik-diğer yapılarını dinleyerek ve olumsuz ve olumlu bilişleri kullanarak psikodinamik anlayışı kullanır..."

"Klinik olarak, hem ilişkisel küçük t travması hem de büyük T travması, bir kişiyi hasta üzerindeki etkilerini azaltmak için tedavi gerektiren tanıdık bir nöropatik yola sokabilir."

"Travma sonucunda, motor eylemi kontrol eden düşünce süreçleri tehlikeye girebilir (Solms ve Turnbull, 2002)."

"Greenberg ve Mitchell'e (1983) göre, ilişkisel, kişilerarası ve nesne ilişkileri teorisini birleştiren bir çalışma biçimi anlamına geliyordu."

"EMDR protokolünün eylem halinde böyle bir üçüncünün gelişimini kolaylaştırıp kolaylaştırmadığını merak edebiliriz."

"Sullivan'a göre, öz durumlar "başkalarıyla erken dönemdeki önemli ilişkilerimizdeki tekrarlayan etkileşim kalıplarının içselleştirilmesinden kaynaklanır ve bu ilişkiler tarafından harekete geçirilen kaygı tehditlerinden kaçınma veya bunları en aza indirme konusundaki belirgin kalıplarımız tarafından şekillendirilir" (Aron ve Lechich, 2012)."

"Bromberg (2006), travmanın bir sonucu olarak, görünüşte tutarlı bir öz duygusunu korumak için refleksif zihnimizin sınırlı olduğunu, uyumsuz öz durumların ise birbirlerine erişilemez kaldığını öne sürmüştür."

"Stern ve meslektaşları (1998), öznelerarası ortamın "her üyenin kendi ve diğerinin ilişki deneyimini anladığı" şeyleri içeren "giderek daha tutarlı örtük ilişkisel bilgi" yaratacağını vurguladı ."

"Kelebek sarılma tekniğinin tanıtılması ve benimsenmesi, duyulma ve bakım alma zamanının geleceğine dair güvence sağlar. Ayrıca, diğerinin sözlerinde veya jestlerinde zorlu bir ifade kendini gösterdiğinde kaygıyı azaltır ve diğerinin kendi günlük tüm engellenmiş ihtiyaçlarıyla ilgilenmesini beklemek yerine kendini tutma fikrini ortaya çıkarır."

"Hasta resmi bir EMDR tekniği kullanmak konusunda isteksiz olsa da, bu seçeneği psikodinamik çalışmaya dahil etme konusundaki görüşmelerimizin ardından, kendiliğinden bir bulmacayı tamamlamaya giriştiğinde kendini bir hayal dünyasında bulduğunu bildirdi."

Sonuç:

Bu alıntılar, EMDR'nin relasyonel psikanalitik bir çerçevede kullanılmasına dair ikna edici bir argüman sunar. Yazar, EMDR'nin travmanın somatik ve zımni yönlerine erişimdeki etkinliğini ve relasyonel çalışmanın sağladığı bağlam ve entegrasyonun önemini vurgular. Kitap, EMDR'nin sadece bir travma tedavisi tekniği olmadığını, aynı zamanda ilişkisel dinamikleri ve benlik durumlarını ele almak için güçlü bir araç olabileceğini göstermektedir.