Zararın Neresinden Dönersek Kâr mıdır? Kurumsal Travmalarda Destek Almamak

Şenel Karaman

Klinik Psikolog

Bir olay karşısında nasıl davranırız? Her şeyin yolunda gittiği durumlarda aile, arkadaş çevresi ve komşular destek oluyor, olayın daha erken iyileşmesine yardımcı oluyorlar. Ancak etkili konumdaki kişiler olayın etkisi ile yadsımaya geçebilir ve tüm etkilenenlerin de yadsıması için uğraşabilirler. Bu bizim sık rastladığımız bir durum. Bir kurumun en tepesinde olan kişi de kurumunda yaşanan travmadan etkilenir. Biliyor musunuz hiç bir şey yokmuş gibi davranmak aslında travma sonrası tepkilerden bir tanesidir.

Bir trafik kazası sonrası psikolojik destek için gittiğimiz fabrikada bir kişi hariç herkesle çalışmıştık. O kişi yöneticiydi ve kaza yapan otobüste o da vardı. İkna psikolojik destek almaya ikna olmadı ve öylece kaldı. Biz hiç kimseyi yardım alması için zorlayamayız. Bu kişi karar verici konumda olsaydı, belki diğer çalışanların da destek almasına gerek yok diyecekti. Travmanın halledilmemesi kişide iz bırakır ve bunun o kişiye, ailesine ve kuruma maliyeti vardır.

Bizim "emekli gazi sendromu" dediğimiz bir durum var. "Bize bir şey olmaz" anlayışının bilimsel adı. Kişinin kendisini yadsıması, duygularını red etmesi ve hiç bir şey olmamış gibi yaşamaya devam etmesi güçlü olduğunun bir göstergesi değildir. Yaralanmışsak yaralanmışızdır.

Fiziksel bir yaralanmada doktor yarayı temizliyor ve dikiyor. Dikmese de vücut onu iyileştirmek için harekete geçiyor. Biz yaralandığımızda elimiz kesildiğinde kendi haline bırakmıyoruz. Yarayı kendi haline de bırakabiliriz, eğer hiç mikrop kapmazsa vücut onu kendi kendine iyileştirebilir. Gerçekten müthiş bir bedene sahibiz ancak bazı yaralar var ki beden müdahale olmazsa kendi kendine iyileşemez. Psikolojik kırılmaların da bir bölümü böyledir. Günümüz psikolojik travmaya müdahale yöntemleri, yine kişinin kendini iyileştirme potansiyelini harekete geçirerek sağlığını kazanmasını sağlayacak biçimdedir. Psikolojik travmayı kendi haline bırakırsanız kendi kendine iyileşebilir. Ruhumuzun bu gücü ve potansiyeli var. Ancak yarayı kendi haline bırakmakla aynı anlama gelir.

Bu yalnızca bir anlayış. Yara bedensel ya da psikolojik olabilir, her ikisi için de yardım almak en doğrusudur.