Kitap İncelemesi : Kompleks Travma Sonrası Stres Bozukluğunun İyileştirilmesi Üzerine Bir Pratik Yaklaşım

A Practical Guide to Complex Ptsd: Compassionate Strategies to Begin Healing from Childhood Trauma

Yazar : Arielle Schwartz

Yayın Yılı: 2020

Kitap kapsamında kompleks travma sonrası stress bozukluğu üzerine hazırlanmış podcaste aşağıdan ulaşabilirsiniz.

Kompleks TSSB'ye Pratik Bir Kılavuz

0:00

Kompleks Travma Sonrası Stres Bozukluğunun İyileştirilmesi Üzerine Bir Pratik Yaklaşım

Kitap, Kompleks Travma Sonrası Stres Bozukluğunun (C-PTSD) kapsamlı bir incelemesini sunmakta, semptomlarını, nedenlerini ve çeşitli iyileştirme stratejilerini detaylandırmaktadır. Kitap, C-PTSD'den muzdarip bireylerin içsel deneyimlerine odaklanmakta ve iyileşmenin mümkün olduğu ve pratik adımlarla ulaşılabileceği umudunu vurgulamaktadır.

Ana Temalar :

C-PTSD Tanımı ve Belirtileri:

Kitap, travma sonrası stres bozukluğunun (PTSD) semptomlarını (yeniden deneyimleme, kaçınma ve sürekli tehlike hissi) içeren, ancak ek olarak üç kategori semptomu olan C-PTSD'yi tanımlar: "duygu düzenleme zorlukları, öz-değer algısının bozulması ve kişilerarası sorunlar."

Bu semptomlar arasında "davetsiz anılar, panik hissi, bunaltıcı öfke hissi, zayıflatıcı çaresizlik hissi, kronik utanç hissi, acımasız ve amansız bir 'iç eleştirmen' ve diğer insanlara karşı güven eksikliği" bulunmaktadır.

Kitap, çocukluk travmasının C-PTSD'nin önde gelen nedeni olduğunu ve uzun süreli, kişilerarası ve genellikle çaresizlik hissinin eşlik ettiği travmatik deneyimlerle ilişkili olduğunu belirtir. Bryan'ın hikayesi, "Ne yaparsam yapayım, hiçbir şey fark etmedi" sözleriyle, bir çocuğun koruyucu bir yetişkinin koruması olmadan sürekli travmayla karşı karşıya kaldığında hissettiği çaresizlik hissini vurgular.

Semptom Kategorileri ve İyileşme Bölümleri: Yazar, C-PTSD semptomlarını ve iyileşme yollarını aşağıdaki gibi çeşitli bölümlere ayırır:

Kaçınma Belirtileri: "Şimdi Burada Olmayı Öğreniyorum" - Travmayla ilişkili yerlerden, aktivitelerden veya insanlardan kaçınmayı ve uyuşturucu veya alkol gibi bağımlılık yapıcı davranışlara başvurmayı içerir. Alicia'nın hikayesi, "Hemen hemen her zaman kaçmayı düşünüyorum," ifadesiyle, travmatik bir çocukluk deneyiminden kaçma eğiliminin güvenli durumlara bile yayılmasını gösterir.

Davetsiz ve Müdahaleci Belirtiler: "Nihayet Güvende Hissedebiliyorum" - Kabuslar, geri dönüşler (flashbacks) ve "hipervijilans" gibi sürekli tehlike hissini içerir. Belge, "İstilacı semptomlar, nörobiyolojik olarak daha önce aynı şekilde hissettiğiniz anılarla bağlantılı duyguları ve beden durumlarını uyandırır. Buna 'duruma bağlı hafıza' denir..." açıklamasını getirir. Tamara'nın hikayesi, "Bunu düşündüğümde hala mide ağrısı çekiyorum," diyerek, duygusal travmanın kalıcı fiziksel etkisini örnekler.

Depresif Belirtiler: "Kendimle Tekrar Bağlantı Kuruyorum" - Gelecekle ilgili olumsuz düşünceleri, konsantrasyon zorluğunu ve hayata karşı coşku kaybını içerir. Bryan'ın hikayesi buna bir örnektir. Belge, depresyonun sıklıkla kendine karşı nefret olarak içe dönük öfkenin neden olduğu, "Kendinize, dünyaya ve geleceğe olumsuz bir bakış açısı" içeren bilişsel davranışçı terapi (CBT) çerçevesinde depresyonun incelenmesini önerir. Jenna'nın hikayesi, "Hiçbir şeyi doğru yapamam," diyerek, kendine karşı acımasız bir iç eleştirmeni yansıtır ve faydalı düşüncelerin geliştirilmesi stratejisinin önemini vurgular.

Duygusal Düzenleme Zorlukları: "Dengeyi Bulmayı Öğreniyorum" - Duygusal "tolere penceresinin" dışında yüksek veya düşük uyarılma durumları arasında gidip gelme eğilimini içerir. Belge, "C-PTSD olanların çoğu, bu yüksek ve düşük seviyeler arasında gidip gelir," der. Bonnie'nin hikayesi, "Her şeyi bir arada tutmam gerekiyor, yoksa dağılırım," ifadesiyle, bastırılmış duyguların yol açtığı içsel mücadeleyi ve bu duygusal kaosu yönetmek için bağımlılık kullanımı gibi zararlı başa çıkma mekanizmalarına başvurmayı göstermektedir. Belge, "Duygusal düzenleme zorlukları, optimal bölgeye dönmeden yönetilebilen stres aralığı olan 'tolere penceresi' dışına çıktığınızı gösterir," diye açıklar.

Dissosiyatif Belirtiler: "Artık Geçmişimden Korkmuyorum" - Gerçeklikten veya bedenden kopma, boş bakma, unutkanlık ve dünyayı sisli veya gerçeküstü gibi hissetme gibi çeşitli seviyelerde ortaya çıkabilir. Belge, dissosiyasyonun bir zamanlar "sürekli stres ve çözülmemiş tehditler karşısında hayatta kalmanıza yardımcı olduğunu" vurgular. Julie'nin hikayesi, "Birdenbire yorgun hissediyorum ve oda dönmeye başlıyor," diyerek, tıbbi bir nedeni olmayan fiziksel semptomların dissosiyasyonla bağlantılı olabileceğini gösterir.

Sağlıklı Kişilerarası İlişkileri Geliştirme: "Kendime ve Başkalarına Güvenmeyi Öğreniyorum" - Geçmiş travmaların kişilerarası ilişkilerde güven, karar verme ve sınırlar belirleme zorluklarına nasıl yol açabileceğini ele alır. Jennifer'ın hikayesi, "Daha fazla reddedilmeye dayanamam," diyerek, çocuklukta yaşanan reddedilme deneyimlerinin yetişkin ilişkilerinde nasıl korkuya ve geri çekilmeye yol açabileceğini gösterir. Belge, "Travmanız kişilerarası doğası gereği olduğunda, başka biriyle bağlantı kurmak derin bir tehdit gibi gelebilir..." diye belirtir.

Öz-Algı Sorunları: "Şimdi Anlıyorum ki Hiçbir Zaman Benim Hatam Değildi" - Bireyin hasarlı, değersiz veya sevilmez olduğuna dair inançlar ve utanç ve suçluluk duygularıyla karakterizedir. Sebastian'ın hikayesi, "Başıma gelen her şeyi hak ettim!" diyerek, bu öz-suçlama döngüsünü ve iç eleştiriyi örnekler. Belge, "Çocukluk travması geçmişi, kişinin kendisini hasarlı, aşağılık, değersiz veya sevilmez olduğuna dair yanlış bir inanca dayanan bir öz-algı geliştirmesine yol açabilir," diye açıklar. Rebecca'nın hikayesi, "Kendi duygularımı doğrulmakta çok zorlanıyorum," ifadesiyle, dışarıdan onaylama ihtiyacını ve kendi duygularını doğrulama zorluğunu göstermektedir.

Bir İstismarcı ile Aşırı Özdeşleşme: "Artık Geçmişimle Tanımlanmıyorum" - Stockholm sendromu ve travma bağları gibi dinamikleri içerir, burada kurbanlar istismarcılarına bağlılık geliştirir veya istismarın sorumluluğunu kendilerine yükler. Belge, "Çocuklukta istismar edilen yetişkinler genellikle istismarcılarına olan bu sadakati sürdürürler. Buna Stockholm sendromu denir..." açıklamasını sunar. Sam'in hikayesi, "İstismarcımın hala içimde yaşadığını hissediyorum," ifadesiyle, istismarcının davranışlarının içselleştirilmesini gösterir. Ayanna'nın hikayesi, "Yanlış bir şey yaptığım inancını taşıdım," diyerek, istismar için kendini suçlama eğilimini vurgular.

İyileştirme Stratejileri ve Terapiler: Kitap, C-PTSD semptomlarını yönetmek ve iyileşmeyi teşvik etmek için çeşitli stratejiler ve terapiler önerir. Bunlar şunları içerir:

Seçimi Geri Kazan: Travmatik anıları ne zaman ve nerede ele alacağına dair bilinçli bir karar verme yeteneği.

Kaçınma Davranışlarının Öz-Farkındalığı: Kaçınma eğilimlerini şefkatli bir şekilde gözlemleme ve anlama.

Huzurlu Yer Görselleştirme: Güvenlik ve sakinlik hissini teşvik etmek için hayal gücünü kullanma.

İyileştirici Nefes: Parasempatik sinir sistemini aktive etmek ve rahatlamayı teşvik etmek için solunum egzersizleri.

Duyguları Kucaklama: Duyguları tanıma, kabul etme ve ifade etme, özellikle bastırılmış olanları. Utanç, üzüntü ve korku gibi belirli duyguların iyileştirilmesi ele alınmaktadır.

Hoşgörü Penceresini Genişletme: Yoğun duyguları ezilmeden yönetme kapasitesini artırma. Dialektik Davranış Terapisi (DBT) bu bağlamda belirtilir.

Embodiement (Bedenlenme) Uygulamaları: Fiziksel duyumlarla bağlantı kurma ve duygusal gerilimi serbest bırakmak için bedensel hareketleri kullanma.

İçsel Bilgeliğe Erişim: Sakin, kendinden emin ve şefkatli çekirdeğe (Self veya Wise Mind) mindfulness aracılığıyla bağlantı kurma.

Çift Farkındalık Uygulaması: Stresli anılarla birlikte mevcut andaki güvenlik ipuçlarına dikkat etme.

Kendini Sakinleştirme Uygulamaları: Duyusal girdi ve nazik dokunuş yoluyla sinir sistemini sakinleştirme.

Çocukluğu İyileştirme Görselleştirmesi: Çocuksuluğun ihtiyaçlarını karşılamak için hayal gücünü kullanma.

Sınırları Belirtme: Sağlıklı sınırların tanımlanması ve ifade edilmesi.

Faydalı Düşünceleri Geliştirme: Olumsuz iç eleştiriyi tanıma ve bunu daha şefkatli ve doğru düşüncelerle değiştirme.

Duyguları Doğrulama: Kendi duygusal deneyimini yargılamadan kabul etme.

Somatik Farkındalık: Bedenin çeşitli bölgelerindeki duyumlara dikkat etme ve duygusal gerilimi serbest bırakmak için hareketi kullanma.

Pozitif Duyguları Toleransı Geliştirme: Pozitif duyguları deneyimlemeye ve sürdürmeye karşı direnci yavaşça azaltma.

Grit ve Büyüme: İyileşme yolculuğundaki kararlılığın ve azmin önemini vurgulama.

Terapötik Yaklaşımlar: Diyalektik Davranış Terapisi (DBT), Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR) ve Bilişsel Davranış Terapisi (CBT) gibi terapiler C-PTSD için etkili yöntemler olarak bahsedilmektedir. DBT özellikle "duygu düzenleme ve kişilerarası sorunlar" için yardımcı olarak vurgulanırken, EMDR travmatik anıları işlemek için "çift farkındalık" kullanır. CBT, depresyonun olumsuz düşünce kalıplarını ele almak için belirtilir.

İlaçların Rolü: İlaçların semptomları azaltmada yardımcı olabileceği, ancak en iyi şekilde terapi ile birlikte kullanıldığı belirtilir.

Yanlış Tanılama ve Birlikte Görülen Durumlar: Belge, C-PTSD'nin Borderline kişilik bozukluğu, bipolar bozukluk, DEHB, anksiyete bozuklukları, majör depresif bozukluk ve madde kullanımı gibi diğer durumlarla yanlış teşhis edilebileceğini veya birlikte görülebileceğini vurgular. Kişinin semptomları hakkında bilgi sahibi olmanın sağlık hizmetleri için savunma yapma gücü verdiğini öne sürer.

İyileşme Bir Yolculuktur: Kitap, iyileşmenin kademeli ve zorlu bir süreç olduğunu kabul eder, ancak "güvenli bir benlik duygusunu yeniden kazanmanın zamanla mümkün olduğunu" ve "bu zor kazanılmış içgörülerin ve güçlenme deneyimlerinin sizden alınamayacağını" sürekli olarak vurgular. Belge, iyileşmenin aşamalarını (kaynak geliştirme, travmatik anıları ele alma ve kendini entegre etme) tanımlar.

Kendine Şefkat ve Yargısız Farkındalık: Kitap boyunca, kendine karşı nazik ve kabul edici olmanın önemi vurgulanır. Mindfulness (farkındalık) uygulamaları, "şefkatli bir tanık" yetiştirmek ve "deneyiminize karşı yargısızlık ve merak tutumunu" geliştirmek için sıklıkla önerilir.

Güven ve Bağlantı: Kişilerarası travma nedeniyle başkalarına güvenmenin zorluğu kabul edilse de, belge "sağlıklı, sevgi dolu ilişkiler yaratmanın mümkün olduğunu" ve "başkaları tarafından reddedilmiş olsanız bile, bağlantı ihtiyaçlarınızı karşılayabilecek başkalarını arayabileceğinizi" umutla belirtir.

Kitaptan Alıntılar:

"C-PTSD teşhisi, PTSD semptomlarını içerir, ancak ayrıca üç ek semptom kategorisine sahiptir: duygusal düzenleme zorlukları, öz-değer algısının bozulması ve kişilerarası sorunlar."

"Bu zor kazanılmış içgörüler ve güçlenme deneyimleri sizden alınamaz."

"En önemlisi, tüm dissosiyatif semptomlar bir zamanlar sürekli stres ve çözülmemiş tehditler karşısında hayatta kalmanıza yardımcı olmuştur."

"Travmanız kişilerarası doğası gereği olduğunda, başka biriyle bağlantı kurmak derin bir tehdit gibi gelebilir..."

"Şimdi anlıyorum ki hiçbir zaman benim hatam değildi."

"Kendi duygularımı doğrulmakta çok zorlanıyorum."

"Stockholm sendromu, uzun süreli çocuk istismarı mağdurları arasında yaygındır."

"En büyük başarılarımız, zorlu deneyimlere katlanmaya istekli olmamızın sonucudur."

Özetle:

Bu kitap, C-PTSD'yi, karmaşık ve çok yönlü semptomları olan, ancak iyileşmenin ve tam bir yaşam sürmenin çeşitli terapötik yaklaşımlar, pratik başa çıkma stratejileri ve kişisel kararlılıkla mümkün olduğu bir durum olarak sunar. Utanç, kaçınma ve kişilerarası zorluklar gibi temel sorunlara odaklanarak, bireylere geçmişlerinin yüklerini aşmaları ve güçlü, anlamlı bir gelecek inşa etmeleri için bir yol haritası sunar. Kitap, kişisel hikayeler ve pratik egzersizler aracılığıyla okuyucuya semptomlarını anlama, kendine şefkat geliştirme ve iyileşme yolunda aktif adımlar atma konusunda rehberlik eder.